Bent u er bij een last onder dwangsom tegen uw buurman?

Hoe is het verbeurd zijn van dwangsommen te bewijzen? De hoogste rechter heeft het op een rij gezet. Ik reageer in OGR en vind dat hij u in de kou laat staan.

Wie een last onder dwangsom na het verstrijken van de begunstigingstermijn niet nakomt, verbeurt dwangsommen. Aan het bewijs dat de last niet nagekomen is en dat er dus dwangsommen verbeurd zijn, worden hoge eisen gesteld, wat voor zich spreekt. Het mag immers nooit zo zijn dat iemand betalen moet, als hij de last niet overtreden heeft.

Hoe moeten de feiten worden vastgesteld?

In een recente uitspraak heeft de hoogste rechter op dit gebied, de Afdeling bestuursrechtspraak, nog eens op een rij gezet, welke eisen aan het bewijs dat de last overtreden is, gesteld worden:

- De vastgestelde of waargenomen feiten en omstandigheden dienen op een duidelijke wijze te worden vastgelegd. Duidelijk moet zijn waar, wanneer en door wie de feiten en omstandigheden zijn vastgelegd of waargenomen en welke werkwijze daarbij is gehanteerd.

- De vaststelling of waarneming van de feiten moet worden gedaan door een ter zake deskundige medewerker van het bevoegd gezag, door een ter zake deskundige persoon in opdracht van het bevoegd gezag of door een ter zake deskundige persoon wiens bevindingen het bevoegd gezag voor zijn rekening heeft genomen.

De eisen bij het eerste gedachtestreepje lijken mij redelijk en liggen ook voor de hand. Die bij het tweede gedachtestreepje vind ik evenwel onnodig nadelig voor u als derde-belanghebbende die om de last gevraagd heeft.

Mijn reactie in Omgevingsrecht Updates

De uitspraak van de Afdeling is door Omgevingsrecht Updates gepubliceerd (OGR 2017-0104) Hier heb ik er de volgende reactie op geschreven:

“Door de eisen die zij stelt, laat de Afdeling de derde-belanghebbende ten onrechte in de kou staan. De dwangsom wordt zo niet verbeurt vanaf het moment dat de begunstigingstermijn verstreken is en de last overtreden wordt, maar vanaf het moment dat het het bevoegd gezag of de handhavingsambtenaar belieft om eens ter plekke te gaan kijken. Overtredingen kunnen zo lange tijd onbestraft blijven. Dit geldt uiteraard helemaal als het bevoegd gezag helemaal geen zin had om te handhaven en de last feitelijk door de derde-belanghebbende afgedwongen is. Bij een blijvende overtreding - een gebouwtje moet verwijderd worden - trekt de derde-belanghebbende (na de nodige tijd en kosten) uiteindelijk nog wel aan het langste eind, maar bij incidentele, onregelmatige overtredingen - overschrijding van geluidsvoorschriften - staat hij zo goed als machteloos als hijzelf de overtreding niet registreren mag. Ik begrijp zeer wel dat de feiten voor het verbeuren van een dwangsom “hard” moeten zijn, maar waarom zou de derde-belanghebbende of een ander in opdracht van hem - de ingehuurde beroepsfotograaf - dat bewijs niet zelf mogen en kunnen leveren? Als het document de overtreding onbetwistbaar vastlegt en in alle opzichten voldoende betrouwbaar is, zou dat toch voldoende moeten zijn? Het zou toch om de betrouwbaarheid van het document moeten gaan en niet om of het door een “deskundige” gemaakt is? Ik ben benieuwd hoe anderen hierover denken.”

De Afdeling zal haar mening wel niet wijzigen omdat ik dit vind, maar ik ben benieuwd of anderen erop reageren en zo ja, hoe ze er overdenken. Als ze het gemotiveerd oneens zijn met mij, leer ik daar ook weer van.

Wat kan ik voor u doen?

Bij een voortdurende overtreding veel. Dan is het bevoegd gezag dat er geen zin in heeft wel te dwingen om de overtreding vast te stellen en een invorderingsbesluit over de verbeurde dwangsommen te nemen. Bij niet-voortdurende, onregelmatige overtredingen wordt het met deze uitspraak van de Afdeling echter een stuk lastiger.

Artikel geschreven door Paul Van Hoef

Paul Van Hoef is al ruim dertig jaar uw betrokken en betrouwbare advocaat. Uw belang is zijn belang, hij stopt pas als alle wegen zijn benut. Hij is ijzersterk als het aankomt op het oplossen van juridische puzzels. Vervolgens kan hij dit duidelijk uitleggen, waardoor u te allen tijde weet waar u aan toe bent. Hierdoor kan hij u goed bijstaan om een juridisch conflict te voorkomen of te winnen.