Kunt u de beslissing over een omgevingsplan afdwingen?

Als u het plan zelf aangevraagd hebt, zeker wel! Wat zijn dan de verschillen met wat tot 1 januari 2024 voor het bestemmingsplan gegolden heeft? Lees het allemaal in deze blog.

De voorbereidingsprocedure

De vaststelling van het bestemmingsplan werd, die van het omgevingsplan wordt met de Uniforme Openbare Voorbereidingsprocedure (UOV) voorbereid. Dit is dus hetzelfde gebleven.

Als de gemeenteraad het initiatief heeft, betekent dat: terinzagelegging van het ontwerpomgevingsplan voor een termijn van zes weken, de mogelijkheid voor belanghebbenden om gedurende die termijn zienswijzen in te dienen en ten slotte de vaststelling of afwijzing het omgevingsplan.

Als ú het initiatief hebt en verzocht hebt om een omgevingsplan vast te stellen, betekent dat: dezelfde procedure als hiervóór beschreven. Bovendien moet dan uiterlijk zes maanden na de ontvangst van de aanvraag daarop beslist zijn. Zie voor de bijzonderheden en de uitzonderingen het desbetreffende artikel 3:18 Awb.

De vervallen bestemmingsplanprocedure

In de op 1 januari 2024 vervallen Wet ruimtelijk ordening (Wro) stonden bepalingen over de vaststelling van het bestemmingsplan in een aparte Afdeling 3.2 (met de artikelen 3.7 tot en met 3.9).

Interessante rechtspraak is ontstaan over artikel 3.8 eerste lid aanhef en sub d., dat luidde "Op de voorbereiding van een bestemmingsplan is afdeling 3.4 van de Algemene wet bestuursrecht van toepassing, met dien verstande dat (...) de gemeenteraad binnen twaalf weken na de termijn van terinzageligging beslist omtrent vaststelling van het bestemmingsplan."

De Afdeling bestuursrechtspraak heeft uit deze algemeen geformuleerde bepaling afgeleid dat, als A verzocht heeft een bestemmingsplan vast te stellen, maar hij zijn verzoek ná de terinzagelegging van het ontwerpbestemmingsplan intrekt, B het recht heeft om vaststelling van dat bestemmingsplan binnen twaalf weken na de terinzagelegging te verzoeken en af te dwingen. Zie hiervoor mijn blog Kunt u beslissing over bestemmingsplan afdwingen?.

De huidige omgevingsplanprocedure

Anders dan bij het bestemmingsplan het geval was, is de voorbereidingsprocedure thans in één artikel 16.30 in één zin geregeld: "Afdeling 3.4 van de Algemene wet bestuursrecht is van toepassing op de voorbereiding van een omgevingsplan."

Uit het feit dat het hiervóór genoemde artikel 3.8 Wro niet meer in de nieuwe wetgeving voorkomt, leid ik af dat de rechtspraak daarover geen betekenis meer heeft. Dus als A verzocht heeft een omgevingsplan vast te stellen, maar hij zijn verzoek vóór de vaststelling ervan intrekt, is de aanvraag hiermee definitief van de baan en kan B er geen gebruik meer van maken, ook niet als het ontwerpomgevingsplan al ter inzage gelegen heeft.

Wat te doen na zes maanden?

Als ú verzocht hebt om een omgevingsplan vast te stellen, moet uiterlijk zes maanden na de ontvangst van uw aanvraag daarop beslist zijn. We zagen dit hierboven al. Wat kunt u doen, als deze beslistermijn overschreden wordt?

Om te beginnen zult u de raad of het college (namelijk het bestuursorgaan dat in het concrete geval over de vaststelling van het omgevingsplan gaat) in gebreke moeten stellen en aan moeten zeggen om alsnog binnen twee weken een besluit op uw aanvraag te nemen. Gebeurt dit niet, dan kunt u in beroep bij de rechtbank om een besluit af te dwingen. De rechtbank zal dan beslissen dat uw zaak spoedeisend is en bepalen dat die versneld behandeld wordt.

Uit mijn (de) praktijk

Ik kom in mijn praktijk al tegen, dat de gemeente zegt: "De wijziging van het omgevingsplan die u wilt, daar komen we pas in 2025 aan toe."

Als u zo lang niet wachten wilt of kunt, kunt u dus een formele aanvraag indienen. Dan moet de raad of het college uiterlijk zes maanden na uw aanvraag een besluit daarop nemen. Of u haar (hem) in gebreke stelt, als zij (het) de beslistermijn overschrijdt, en of u naar de rechtbank gaat, kunt u dan alsnog bekijken. Het zet in elk geval wat druk op de zaak en het voorkomt dat u met lege handen staat en zonder eindpunt maar moet blijven wachten, totdat uw gemeente een keer tijd voor u heeft.

Als Van Hoef Advocatuur heb ik mij in het omgevingsrecht en het bestuursrecht gespecialiseerd. Ik zal u als u met het bovenstaande of een andere, omgevingsrechtelijke kwestie te maken hebt, graag adviseren en bijstaan.